[Flora dhe Fauna] Njeriu

Rikujtojmë: E hënë, datë 21 janar, një yll kinemaje në redaksinë e Skifterit!

.......................................................................................................................

Sot Skifteri do flasë për krijesën më të re të njerëzimit. Për çdo instikt të vetin njeriu ka shpikur në kohë nga një institucion. Ferma, martesa, mbretëria, haremi, skllavëria janë vetëm disa prej tyre. Pas 100 mijë vjetësh ekzistencë dhe 7 mijë vjetësh civilizim, ja ku skaliti më të rrezikshmen prej tyre, korporatën. Nëse mbretëria për nga vetë natyra nuk mund të mbjellë mbretër në popull, korporata mbjell korporatizëm. Për korporatat dihet çdo gjë, studiohen dhe në shkolla, por Skifteri nuk është tellall. Na intereson pjesëmarrja e njeriut në këtë shfaqje.

Korporatat fituan luftën me njerëzit në momentin kur vetë njerëzit (me shpirt të korruptuar) i konsideruan si të barabartë: "Unë do quhem person fizik, kurse ti do quhesh person juridik. Nëse gabojmë të dy paguajmë, secili me çfarë zotëron, prona, jetë, ekzistencë, çfarëdo që të jetë". U tha, u bë. Nëse një kriminel dënohet me burg, bota ka një kriminel më pak në qarkullim, nëse një korporatë shkrihet, një tjetër do ia zërë vendin sepse ka lënë një boshllëk në treg.

Pse është një korporatë kriminele? Le ta likuidojmë dhe këtë pyetje shpejt e shpejt me disa lajme zyrtare:
"Beijing’s total figure of six deaths would rank well below the toll in 2004, when Athens was the host of the Games. At least 14 workers died in Athens as the city raced to finish Olympic construction." (http://www.nytimes.com/2008/01/29/world/asia/29beijing.html?_r=0). Është krijuar dhe termi "death toll" që është një parametër si gjithë të tjerët. Korporata e ndërtimeve X do kryejë ndërtimet për olimpiadën e Rio de Janerio 2014, duke përgjysmuar costot dhe "death toll". Deal!

Si "deal"? Po të vdekurit?
"The human price is very high for me," Mr Nikolaou said. "This is something that I regret very much but in every country, in every workplace, accidents happen and people die." (http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3920919.stm)

Show must go on...

Po ç'bëjnë njerëzit e thjeshtë në një korporatë? Punojnë. Procesi i punës nëpër korporata është e ndërtuar në mënyrë të tillë që në qoftë se plani nuk realizohet ka gjithmonë një fajtor që evidentohet shumë lehtë. Shefi të thotë të bësh punën A dhe pas një ore të thotë të bësh punën B sepse është urgjente. Si punonjës i bindur dhe i sjellshëm t'i lë punën A dhe fillon punën B. Në fund të ditës shefi të tërheq vëmendjen sepse nuk ke mbaruar punën A. Megjithëse puna B ishte urgjente ti duhet ta kishe njoftuar se ajo do linte pa kryer punën A. Kjo ndodh sepse shefi nuk do që të fajësohet për punën A. Mësimi i parë: vithet pas murit se këtu është me të futur.

Vjen periudha e rritjes së rrogave dhe e promovimeve në detyrë dhe shefi të thërret në zyrë për të biseduar kokë më kokë. Dhe ndër të tjera të pyet për shokun e zyrës: "Po për Agimin ç'mendim ke?". Ti e di që për të gjithë departamentin tënd janë alokuar 10 000 $ dhe kjo shumë do ndahet sipas meritave, më i zoti do marrë shumën më të madhe. A është Agimi më i zoti se ty? Mbase është. Do ia thuash këtë shefit? Po Agimi, çfarë do ketë thënë vallë për ty? Sido që të shkojnë punët, shpërblimin më të madh dhe promovimin do e marrë ai që ka gënjyer më shumë. Dhe kjo ndodh në të gjitha nivelet e korporatës. Sa më lart të ngjitesh në hierarki aq më mjeshtra janë në këtë "zanat".

Po pronarët e korporatave e dinë këtë? U intereson që promovimi të bëhet në këtë mënyrë? Po dhe po. Aksionerët minoritarë kanë blerë disa aksione me vlerën X dhe duan t'i shesin me vlerën X + delta. Sido që të jetë mënyra, rëndësi ka që delta të jetë pozitive dhe sa më e madhe. Aksionerët mazhoritarë janë më në brendësi të ngjarjes. Fitimi në pesë vitet e fundit ka qenë gjithmonë në rritje me 10%. Mund të jesh i kënaqur me një biznes që është fitimprurës, por fitimi pse duhet të jetë në rritje nga viti në vit?

Pse jo?

"Zoti CEO, këtë vit ke për detyrë ta rrisësh fitimin me 12%... Si? Po pra, vjet e patëm një rritje të fitimit me 10%, këtë vit do numërojmë në vend? S'do kemi progres?". Për ata që dinë sadopak fizikë, kemi të bëjmë më nxitimin e fitimit. Babëzi 24 karat. Po sikur CEO të jetë njeri me ndërgjegje? Hahaha. Atëherë s'paske lexuar paragrafin e mëparshëm. Edhe sikur të ketë krizë ndërgjegjeje, me këto rroga do gjendet një gënjeshtar tjetër që ta garantojë rritjen e rritjes së fitimit. Money talks.

Ja pra që pozicioni i një personi në korporatë thotë shumë për karakterin e tij. Vetëm se  megjithëse te ky përfundim mund të arrish me dy hapa, të gjithë duan të ngjiten në karrierë. Të gjithë duan para. Sa veta e dinë që para jo më larg se 100 vjetëve mbi 95% e popullsisë ëndërronin të jetonin si një shqiptar me rrogë 300 mijë lekë të vjetra. Kurse sot duke parë që ka dhe rroga më të larta askush nuk kënaqet me këto të ardhura. Ja që zilia nuk është zakon ose ves, por një instikt.

Korporata i përshtatet NATYRËS së njeriut, jo ndërgjegjes, por subkoshiencës, instikteve...
Nuk është e drejtë, shefi i ka instiktet më të forta se të tuat? Epo dhe Darwin nuk ka folur kot gjithë kësaj kohe. Specia që adaptohet më shpejt mbijeton dhe evolucioni ka treguar se njeriu këtë aftësi e ka më të zhvilluar se speciet e tjera. Mund t'i ngarkosh me faj sepse janë njerëz? Njeriu është para çdo gjëje tjetër një specie, por specia e vetme me babëzi. Por për ironi, fjala "njerëzor" përdoret për shpirtmadhësi.

PS: Meqë më lart përmendëm lekët e vjetra, do vijë ndonjëherë dita që të flasim me shifrën mbi kartmonedhë/monedhë? Pse qeka kaq e vështirë? Dhe sikur mos mjaftonte shikon edhe ato emisionet idiote të së dielës:
"Me vetëm 100 lekë të reja ju mund të fitoni deri në njëqind mijë lekë...të vjetra"

Gjeniu i vogël: Shkërdhatë nacionaliste (cit. Unë, Ti dhe Kasandra).

Skifteri ofron një çmim surprizë për atë që shpjegon çfarë donte të thoshte ajo goca te filmi me këtë.